سم آرسنیک در برنج

سم آرسنیک در برنج؛ یک تهدید پنهان برای سلامت
برنج یکی از مهم‌ترین مواد غذایی در رژیم غذایی بسیاری از مردم جهان است. اما این ماده غذایی، علاوه بر فواید تغذیه‌ای، می‌تواند حاوی تهدیدهای بهداشتی نیز باشد. یکی از این تهدیدها، وجود فلز سنگین آرسنیک در برنج است که در صورت مصرف طولانی‌مدت می‌تواند اثرات جبران‌ناپذیری بر سلامت داشته باشد.
آرسنیک چیست؟
آرسنیک یکی از سمی‌ترین عناصر جهان است که به طور طبیعی در خاک و آب وجود دارد. اما فعالیت‌های انسانی مانند استفاده از آفت‌کش‌ها و آلودگی صنعتی، میزان آرسنیک در محیط را افزایش داده است. برنج، به دلیل روش رشد در مزارع غرقابی، بیش از سایر محصولات کشاورزی تمایل به جذب و ذخیره آرسنیک دارد.
آثار سمی آرسنیک
آرسنیک در بسیاری از مواد غذایی به مقدار اندک یافت می‌شود و معمولاً مشکلی برای سلامت ایجاد نمی‌کند. اما در برنج، میزان آرسنیک می‌تواند به سطحی برسد که مصرف مداوم آن خطراتی از جمله موارد زیر را به همراه داشته باشد:
اختلال در عملکرد سیستم گوارشی
آسیب جدی به کبد
سرطان پوست
شوک و حتی مرگ
مقایسه برنج‌های داخلی و وارداتی
مطالعات نشان داده‌اند که میزان آرسنیک در برنج‌های وارداتی معمولاً بیشتر از برنج‌های ایرانی است. اما این به معنای عاری بودن برنج‌های داخلی از آرسنیک نیست؛ بلکه این ماده سمی در برنج‌های تولید داخل نیز در مقادیری وجود دارد.
بهترین روش کاهش آرسنیک در برنج
با توجه به نگرانی‌های موجود، انتخاب روش مناسب پخت می‌تواند میزان آرسنیک موجود در برنج را کاهش دهد. بر اساس تحقیقات، روش پیشنهادی زیر می‌تواند تا ۷۰ درصد از آرسنیک برنج را خارج کند:
برنج را قبل از پخت به مدت چند ساعت در آب بخیسانید.
به ازای هر پیمانه برنج خام، چهار پیمانه آب در قابلمه بریزید و برنج را به مدت ۵ دقیقه بجوشانید.
آب برنج را دور بریزید و سپس آن را با دو پیمانه آب دم کنید.
توصیه برای کودکان و نوزادان
کودکان و نوزادان به دلیل حساسیت بیشتر به مواد سمی، در معرض خطر بیشتری از آلودگی با آرسنیک هستند. استفاده از روش پخت فوق برای این گروه‌های سنی توصیه می‌شود تا خطرات ناشی از آلودگی با آرسنیک به حداقل برسد.
جمع‌بندی
آلودگی آرسنیک در برنج یک تهدید جدی برای سلامت عمومی است. اگرچه نمی‌توان این آلودگی را به طور کامل حذف کرد، اما با رعایت روش‌های مناسب پخت، می‌توان میزان آن را کاهش داد و خطرات آن را به حداقل رساند. توجه به این نکات به‌ویژه برای گروه‌های آسیب‌پذیر مانند کودکان اهمیت بیشتری دارد.